To μάθημα των Θρησκευτικών - "σημείον αντιλεγόμενο". Επιστολή του κοσμήτορα της Θεολογικής του ΑΠΘ στον υπ. Παιδείας

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
__________________________________________
Ο Κοσμήτορας: Καθηγητής Ιωάννης Β. Κογκούλης

Το μάθημα των Θρησκευτικών – «σημείον αντιλεγόμενο»

Στο ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ της 30/11/2008 και στη στήλη "ΓΝΩΜΕΣ" δημοσιεύτηκε άρθρο με τον τίτλο «Τα Θρησκευτικά και το Σύνταγμα», του συναδέλφου κ. Γεωργίου Σωτηρέλη καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Παρά το ότι σεβόμαστε τις απόψεις του συναδέλφου, θα θέλαμε να εκφράσουμε δημόσια και τις δικές μας θέσεις επί του θέματος αυτού, και μάλιστα στο πλαίσιο ενός καλόπιστου διαλόγου.

Καταρχήν τρεις παρατηρήσεις: Θα ήθελα πρώτον να θέσω υπόψη των αναγνωστών ότι τα τελευταία χρόνια εν ονόματι «των δικαιωμάτων του ανθρώπου» έχουν διαπραχθεί τα ειδεχθέστερα των εγκλημάτων. Κατά δεύτερον, όσον αφορά στον -κατά τον συνάδελφο- καταιγισμό των αντιδράσεων από τη «δεξιά του Κυρίου» θα απαντήσω με τους λόγους του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Κυρίου Ιερωνύμου «πιστεύω ότι οι αριστεροί πολίτες πιστεύουν στο Θεό περισσότερο από τους δεξιούς» (από συνέντευξή του στην Ελευθεροτυπία στις 25/11/2008).

Τρίτον, επισημαίνω ότι υπάρχουμε ως γένος γιατί υπήρξε η σωτήρας μας, η Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία και η μερίδα των ηρωικών ραγιάδων που έμειναν πιστοί στην Ορθόδοξη παράδοση και ζωή και δεν τούρκεψαν, όπως έκαναν αρκετοί. Αυτών είμαστε απόγονοι.
Μετά απ’ αυτά θα ήθελα να σημειώσω ότι οι τριακόσιοι εθνοπατέρες και εθνομητέρες μπορούν εύκολα να αλλάξουν τους νόμους και τα Συντάγματα. Δυστυχώς γι’ αυτά ο λαός δεν αποφασίζει άμεσα και μάλιστα με ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ. Το πρόβλημα εν προκειμένω για μας είναι αν στο σχολείο προσφέρουμε Παιδεία με την τρισυπόστατη διάσταση, δηλαδή εκπαίδευση, μόρφωση και ηθική καλλιέργεια. Μια Παιδεία που έχει τους δικούς της προσανατολισμούς, οι οποίοι δεν μπορούν να είναι ίδιοι για όλα τα κράτη και όλους τους λαούς της γης, αλλά ανταποκρίνονται στη συγκεκριμένη κάθε φορά κοινωνία.

Εμείς διαπαιδαγωγούμε τα παιδιά μας με βάση τη δική μας παράδοση και ζωή και προσπαθούμε να αποκτήσουν τη δίκη μας ταυτότητα. Αν τώρα αυτή την παράδοση θέλουμε να την καταργήσουμε, ας καλέσουμε τον ελληνικό λαό να το αποφασίσει με δημοψήφισμα ή οι υπεύθυνοι της Πολιτείας ας δημιουργήσουν σχολεία δημόσια που να εξυπηρετούν περισσότερες από μία παραδόσεις.

Τέλος, επειδή πολύς λόγος γίνεται για την ελευθερία της συνείδησης πρέπει να τονισθεί ότι η συνείδηση δεν περιορίζεται μόνο στο χώρο της θρησκείας. Έτσι δεν μπορεί κανείς να υποχρεώσει τα παιδιά μας να διδαχθούν την Ιστορία που άλλοι αποφασίζουν για μας, χωρίς εμάς. Άλλωστε όπως πρόσφατα αναφέρθηκε σε Ημερίδα, παρουσία του Αρχιεπισκόπου, πρώτον κάποιοι Μουσουλμάνοι στη Θράκη ζήτησαν να απαλλαγούν τα παιδιά τους από το μάθημα της Ιστορίας, γιατί δεν συμφωνούν με το περιεχόμενο του μαθήματος και δεύτερον μέλη θρησκευτικής αίρεσης ζητούν απαλλαγή από το εν λόγω μάθημα για τα παιδιά τους γιατί σ’ αυτό γίνεται αναφορά σε πολεμικά γεγονότα. Κάτι ανάλογο μπορεί να ισχυριστεί κανείς για τη Βιολογία, την Πολιτική Οικονομία, τα Μαθηματικά ή τη Φυσική και ιδιαίτερα για το μάθημα της Γλώσσας και των ελληνικών κειμένων. Ως προς το τελευταίο απλά σημειώνω: Γιατί να μη μπορούν οι γονείς να δηλώνουν, όταν το επιθυμούν, η εκπαίδευση των παιδιών να γίνεται λ.χ. στην Αγγλική; Επιπλέον, και με δεδομένο τον ορατό κίνδυνο της εκμετάλλευσης των προσωπικών δεδομένων αναφέρω ότι με βάση τη δήλωση της θρησκείας οι Έλληνες μουσουλμάνοι της Θράκης εισάγονται με ποσόστωση χωρίς εξετάσεις, στο Πανεπιστήμιο και, χωρίς ΑΣΕΠ, διορίζονται ως δημόσιοι υπάλληλοι (Στη Γερμανία το θρήσκευμα δηλώνεται και στην Εφορία για φορολόγηση μελών των επιμέρους Εκκλησιών, για απόδοση σ’ αυτές των παρακρατηθέντων από τους φορολογούμενους φόρων).

Με βάση τα παραπάνω, χωρίς να δεχόμαστε ετικέτες από όσους εκφράζουν αντίθετες μ’ εμάς απόψεις, χωρίς τους από μέρους τους αφορισμούς -στα πλαίσια ενός καλόπιστου διαλόγου- δηλώνουμε πως θέλουμε τα παιδιά μας να αναπτύξουν προσωπικότητα με βάση τη δική μας ιδιοσυστασία και να γίνουν όχι παγκοσμιοποιημένα άτομα, αλλά -όπως αρχαία θεία Λειτουργία σημειώνει- «κοσμοπολίτες». Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη βοήθεια μιας υγιούς Παιδείας.

Ο Κοσμήτορας

Ιωάννης Β. Κογκούλης
Καθηγητής Πανεπιστημίου

* O κοσμήτορας της Θεολογικής του ΑΠΘ, καθηγητής κ. Κογκούλης απηύθυνε προς τον υπ. Παιδείας κ. Ευρ. Στυλιανίδη και την παρακάτω επιστολή:

Προς
τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας
και Θρησκευμάτων
κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη
Ανδρέα Παπανδρέου 37
151 80 ΜΑΡΟΥΣΙ

Θεσσαλονίκη, 19.12.2008

Κύριε Υπουργέ,

Σε απάντηση του αριθμ.πρωτοκ.1441/Γ2/7-11-2008 απαντητικού εγγράφου του Διευθυντού κ. Αθανασίου Νικολόπουλου σε Επιστολή μου, την οποία απηύθυνα σε εσάς προσωπικά, σας γνωρίζω ότι:

Mε βάση τα όσα συζητήθηκαν σε Ημερίδα της Θεολογικής Σχολής Αθηνών- παρουσία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Κυρίου Ιερωνύμου, καθώς επίσης και στη Γενική Συνέλευση της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., σε καμία από τις Εγκυκλίους του Υπουργείου Παιδείας, και μάλιστα ούτε και στην πλέον πρόσφατη Φ12/977/109744/Γ΄1 26-8-2008, δηλώνεται ρητά και κατηγορηματικά ότι το μάθημα των Θρησκευτικών παραμένει υποχρεωτικό για τους ορθόδοξους μαθητές.

Όχι μόνο ως Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αλλά και ως Καθηγητής της Παιδαγωγικής της ίδιας Σχολής για τριάντα πέντε χρόνια διακονώντας την Παιδαγωγική Επιστήμη και διακηρύσσοντας αυτό που επαναλαμβάνει και το Υπουργείο πως «όλα είναι θέμα Παιδείας», σας γνωρίζω ότι, εξαιτίας των όσων έλαβαν χώρα σχετικά με το πολύπαθο μάθημα των Θρησκευτικών, μεσούντος του καλοκαιριού, τούτη τη στιγμή τα στοιχεία που συγκεντρώνουμε μαρτυρούν ότι δεν είναι τα παιδιά παντός είδους μεταναστών ούτε αλλόθρησκοι μαθητές αυτοί που δηλώνουν να απαλλαγούν από το μάθημα των Θρησκευτικών, αλλά τα Ελληνόπουλα ή ακόμη οι απόγονοι των ηρωικών ραγιάδων, οι οποίοι έσωσαν την ιδιοπροσωπεία τους στην αγκαλιά της Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας.

Επειδή φαίνεται, Κύριε Υπουργέ, πως δεν έχετε τη βούληση να ξεκαθαρίσετε το θέμα και επειδή από άποψη Ψυχοπαιδαγωγική και Διδακτική κρίνεται αδόκιμη η παρακολούθηση της διδασκαλίας «διαφορετικού διδακτικού αντικειμένου σε άλλο τμήμα της ίδιας τάξης» χωρίς αξιολόγηση, προβληματιστείτε, τι ισχύει στη Γερμανία, όπου σπουδάσατε. Όσοι μαθητές ζητούν απαλλαγή από το συγκεκριμένο μάθημα, διδάσκονται και εξετάζονται σε άλλο παρεμφερές προς αυτό μάθημα. Το ίδιο ασφαλώς θα πρέπει να ισχύσει και στην περίπτωση που θα ζητήσουμε και εμείς με τη σειρά μας την απαλλαγή των παιδιών μας από το μάθημα της Ιστορίας, της Βιολογίας, των Μαθηματικών, των Ελληνικών κ.λπ. Ως προς το σημείο αυτό γνωρίζετε ότι στη Γερμανία απαλλάσσονται οι μαθητές από το υποχρεωτικό μάθημα των Θρησκευτικών μόνο όταν στη συγκεκριμένη τάξη συγκεντρώνεται ο αριθμός των επτά μαθητών, οπότε για αυτούς τους μαθητές υποχρεωτικά διδάσκεται άλλο παρεμφερές μάθημα, στο οποίο και βαθμολογούνται, διαφορετικά είναι υποχρεωμένοι οι μαθητές να παρακολουθήσουν το μάθημα των Θρησκευτικών.

Τελειώνοντας θα ήθελα να σας δηλώσω εγγράφως -εφόσον η απάντηση σε αίτημά μου να σας δω προσωπικά ήταν πως θα μπορούσα μετά από ένα μήνα να εξασφαλίσω μία ολιγόλεπτη συνάντηση, ενώ εγώ φρονώ πως ο Υπουργός οφείλει, προκειμένου για θεσμικά όργανα όπως ο Κοσμήτορας, να είναι διαθέσιμος ανά πάσα στιγμήν - ότι οι ενέργειές σας έχουν οδηγήσει στην απογοήτευση ένα πολύ σημαντικό μέρος πολιτών, η οποία εκφράζεται με ποικίλους τρόπους, τους όποιους δεν είναι του παρόντος να εκθέσω.

Με την ευκαιρία των εορτών των Χριστουγέννων, εύχομαι η γέννηση του Θεανθρώπου να φωτίζει τα βήματά μας και να χαρίζει Ειρήνη, Υγεία και Ελπίδα στην πατρίδα μας και σ’ ολόκληρο τον κόσμο.

Με τιμή
Ο Κοσμήτορας

Ιωάννης Β. Κογκούλης
Καθηγητής Πανεπιστημίου

Κοινοποίηση:
- Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος και Διαρκή Ιερά Σύνοδο
της Εκκλησίας της Ελλάδος
- Κοσμητεία Θεολογικής Σχολής Αθηνών
- Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (Π.Ε.Θ.)