Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΔΗΛΩΝΕΙ
ΣΕ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ «Ε»:
Η Ορθοδοξία δεν εφησυχάζει
* Η εκκοσμίκευση δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο κανέναν λαό και καμία τάξη
- Συνέντευξη στον Αποστόλη Ζώη *
Πώς προσεγγίζονται σήμερα τα Χριστούγεννα από το σύγχρονο άνθρωπο; Αλήθεια ποιο είναι το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων; Σε αυτά και σε άλλα ερωτήματα απαντά σήμερα στην «Ε» παραχωρώντας συνέντευξη ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
Μεταξύ άλλων τονίζει:
«Τα Χριστούγεννα είναι η απαρχή της αναγεννήσεως, της υιοθεσίας και της θεώσεώς μας. Το ξεκίνημα της επιστροφής μας από το παρά φύσιν εις το κατά φύσιν, για να καταλήξωμε κατά χάριν εις το υπέρ φύσιν της θεώσεως. Για να μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι εορτάζομεν Χριστούγεννα, πρέπει να οικειωθούμε την προσφερόμενην Χάριν διά μετανοίας και συνεπούς εκκλησιαστικής ζωής. Διαφορετικά, τα Χριστούγεννα, όσο κι αν στολιζόμαστε, όσο κι αν τρυφούμε θα είναι μια ξένη υπόθεση για μας».
Ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ο Α', κατά κόσμο Δημήτριος Αρχοντώνης, γεννήθηκε στο χωριό Άγιοι Θεόδωροι της Ίμβρου στις 29 Φεβρουαρίου 1940. Διδάχτηκε τα πρώτα γράμματα στην ιδιαίτερή του πατρίδα και στη συνέχεια ήλθε στην Κωνσταντινούπολη για τις εγκύκλιες σπουδές. Στη συνέχεια διακρίθηκε ως σπουδαστής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης και αναδείχτηκε πτυχιούχος της το 1961.
Στις 13 Αυγούστου 1961 χειροτονήθηκε διάκονος από τον τότε Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου Μελίτωνα, που του έδωσε το όνομα Βαρθολομαίος, τιμώντας τον Ίμβριο μοναχό Βαρθολομαίο τον Κουτλουμουσιανό, διορθωτή και εκδότη των Μηναίων της Εκκλησίας και άλλων λειτουργικών βιβλίων.
Το 1963 έρχεται στη Ρώμη, ως υπότροφος του Πατριαρχείου, και παρακολουθεί μαθήματα Εκκλησιαστικού Δικαίου στο Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών, που είναι παράρτημα του Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρώμης για θέματα που σχετίζονται με τη θεολογία των Ανατολικών Εκκλησιών. Μετά τη φοίτησή του αναγορεύεται «Διδάκτωρ» του ανατολικού Κανονικού Δικαίου παρουσιάζοντας τη διατριβή του με θέμα: «Περί την κωδικοποίησιν των ιερών κανόνων και των κανονικών διατάξεων εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία».
Συμπληρωματικές σπουδές, επίσης, έκανε στο Οικουμενικό Ινστιτούτο τού Bossey της Ελβετίας, καθώς και στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Αφού περάτωσε τις σπουδές του, επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη το 1968 και διορίζεται βοηθός Σχολάρχη στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Στη συνέχεια χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και έλαβε και το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη από τον Πατριάρχη Αθηναγόρα.
Το 1972, επί Πατριαρχίας Δημητρίου του Α', τοποθετήθηκε ως επικεφαλής του ιδιαίτερου Πατριαρχικού Γραφείου. Το ίδιο έτος η Ιερά Σύνοδος τον εκλέγει Μητροπολίτη Φιλαδελφείας. Από το 1974 και μέχρι της εκλογής του στον Πατριαρχικό θρόνο ήταν μέλος της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, καθώς και πολλών Συνοδικών Επιτροπών. Το 1990, μετά το θάνατο του γέροντα και πνευματικού του Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Μελίτωνα, εκλέχτηκε διάδοχός του στη Μητρόπολη της Χαλκηδόνος. Τέλος, στις 22 Οκτωβρίου 1991, μετά το θάνατο του Πατριάρχη Δημητρίου, εκλέγεται παμψηφεί Οικουμενικός Πατριάρχης.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είναι γλωσσομαθής, γνωρίζει και μιλάει, εκτός από την Ελληνική και Τουρκική γλώσσα, την Ιταλική, Γαλλική, Αγγλική και Γερμανική. Διαθέτει ένα πλούσιο συγγραφικό έργο, που περιλαμβάνει πολυάριθμες μελέτες πάνω σε θέματα Κανονικού Δικαίου, άρθρα και λόγους που έχουν δημοσιευθεί σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες.
Επίσης, με σύνεση και προσοχή διαλέγεται με τις ετερόδοξες εκκλησίες και δεν τον φοβίζει να δίνει τη μαρτυρία της Ορθοδοξίας και στις μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες. Ενδιαφέρεται, ακόμη, για θέματα κοινωνικά, οικολογικά κ.λπ. Τον αποκαλούν και «Πράσινο Πατριάρχη» για τη στήριξή του προς τα περιβαλλοντικά ζητήματα.
Η συνέντευξη
* Παναγιότατε πιστεύετε ότι τα Χριστούγεννα, αλλά και κάθε μεγάλη γιορτή προσεγγίζεται από το σύγχρονο άνθρωπο επιφανειακά, εξωτερικά, καταναλωτικά, αλλοτριωτικά; Το βάρος δίδεται στο συναισθηματικό διάκοσμο και στο υλιστικό περιτύλιγμα της γιορτής και αγνοείται το πνευματικό και υπαρξιακό της μήνυμα; Αν ναι πού οφείλεται αυτή η κατάσταση;
-Δυστυχώς ναι. Αυτή είναι η πραγματικότητα και είναι καρπός της εκκοσμικεύσεως η οποία δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο κανέναν λαό και καμία τάξη.
* Αλήθεια ποιο είναι το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων; Τι αποτελούν τα Χριστούγεννα;
-Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει ότι ο Υιός του Θεού «μεταλαμβάνει του χείρονος, της ημετέρας φύσεως, ίνα δι’ εαυτού και εν εαυτώ ανακαινίση μεν το κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν, διδάξη δε ημάς την ενάρετον πολιτείαν, ταύτην δι’ εαυτού ποιήσας ημίν ευεπίβατον, και τη της ζωής κοινωνία ελευθερώση της φθοράς, απαρχή γενόμενος της ημών αναστάσεως, και το συντριβέν και αχρειωθέν σκεύος ανακαινίση, ίνα της τυραννίδος του διαβόλου λυτρώσηται, προς θεογνωσίαν ημάς καλέσαι» (Έκθ. Όρθ. Πίστεως 4,4 PG 94, 1108C). Όχι μόνον δε εις θεογνωσίαν, αλλά και εις υιοθεσίαν. Όπως σημειώνει ο Απ. Παύλος, «ότε ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν ο Θεός τον Υιόν Αυτού, γενόμενον εκ γυναικός, γενόμενον υπό νόμον, ίνα τους υπό νόμον εξαγοράση, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν» (Γαλ. 4, 4). Συνεπώς, τα Χριστούγεννα είναι η απαρχή της αναγεννήσεως, της υιοθεσίας και της θεώσεώς μας. Το ξεκίνημα της επιστροφής μας από το παρά φύσιν εις το κατά φύσιν, για να καταλήξωμε κατά χάριν εις το υπέρ φύσιν της θεώσεως. Για να μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι εορτάζομεν Χριστούγεννα, πρέπει να οικειωθούμε την προσφερόμενην Χάριν δια μετάνοιας και συνεπούς εκκλησιαστικής ζωής. Διαφορετικά, τα Χριστούγεννα, όσο κι αν στολιζόμαστε, όσο κι αν τρυφούμε θα είναι μια ξένη υπόθεση για μας.
* Το κακό, η αμαρτία ως αιτία κάθε αρνητικής συμπεριφοράς μας έναντι του εαυτού μας και των άλλων δεν είναι αιώνια και δεν έχει οντολογική άξια. Αυτό μας το δίδαξε ο Χριστός με την ενσάρκωσή του, το πάθος και την Ανάστασή του «θανάτω θάνατον πατήσας». Πώς ερμηνεύονται οι πόλεμοι, η εκμετάλλευση των αδυνάμων, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η κοινωνική ανισότητα από την Ορθοδοξία; Τι έχετε να πείτε;
- «Οντολογικώς η αμαρτία είναι «μη όν». Το σκοτάδι είναι η απουσία του φωτός. Αντικειμενικώς βεβαίως το φως υπάρχει. Εμείς βιώνομεν το σκοτάδι όταν κλείνωμεν τα μάτια μας στο φως. Αγαθόν είναι ο Θεός. Ο Ων. Αυτός που έχει εξ εαυτού και απολύτως το είναι, την ύπαρξιν. Όταν ο άνθρωπος καταχρώμενος της ελευθερίας του κλείνει τα μάτια του μπροστά στην πραγματικότητα του Θεού, βιώνει την απουσίαν του Θεού, με όλες τις τραγικές και καταστρεπτικές συνέπειες. Ευτυχώς όμως ο Θεός είναι πάντα εδώ και το φως Του είναι διαθέσιμον σε όλους. Η αγάπη Του είναι εδώ, θεραπευτική, ιαματική, παρηγορητική, αναγεννητική και έτοιμη να αποκαταστήση τα δικά μας συντρίμμια. Βλέπει, παρακολουθεί, ανέχεται. Η Εκκλησία μάς λέγει: Δόξα τω ανεχομένω Θεώ! και προσεύχεται: Ελθέτω η Βασιλεία Σου, γενηθήτω το θέλημά Σου, ως εν ουρανώ και επί της γης. Και ταυτόχρονα αγωνίζεται ν’ ανοίγη οδόν επιστροφής για όλους.
* Μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι ως άνθρωποι; Ποια η άποψή σας;
- «Εάν δεν μπορούσαμε θα έπρεπε να κλείσωμεν τις εκκλησίες, να σταματήσωμεν την θεία διδασκαλίαν, να αφεθώμεν έκδοτοι στις ορέξεις του θελήματος της σαρκός και του κόσμιου. Ευτυχώς μπορούμε, και αυτό βεβαιώνει η παρουσία των Αγίων, που υπάρχουν σ’ όλες τις εποχές, και στην δική μας βεβαίως. Η Εκκλησία όχι μόνο βελτιώνει τους ανθρώπους, όχι μόνο τους εξάγει από την «δαιμονιώδη» και «κτηνώδη» κατάστασιν, αλλά τους δίδει τα μέσα να γίνουν θεοειδείς.
* Ποιες συμβουλές θα δίνατε στους σημερινούς Χριστιανούς για τη γιορτή των Χριστουγέννων; Πώς θα πρέπει να προσεγγίσουν και να γιορτάσουν αύτη τη γιορτή;
-Σεμνά και ταπεινά. Όπως σεμνά και ταπεινά ήλθε στον κόσμο μας ο Πλούσιος εν ελέει Κύριος. Και εκκλησιαστικά. Με μετοχή στη λειτουργικήν πράξιν της Εκκλησίας, βίωσιν εν τοις μυστηρίοις του μεγάλου και μοναδικού γεγονότος της Θείας Ενσαρκώσεως. Και κοινωνικά. Στις δύσκολες ημέρες που ζούμε πολλοί συνάνθρωποι περιμένουν έμπρακτη έκφρασιν της αγάπης μας.
* Πρέπει αυτές τις μέρες σύνθημά μας να είναι το «Χριστός γεννάται δοξάσατε, Χριστός εξ ουρανών απαντήσατε, Χριστός επί γης υψώθητε»;
-Και τώρα και πάντοτε.
* Και μία τελευταία ερώτηση... Η Ορθόδοξη Εκκλησία ανταποκρίνεται σήμερα στο ρόλο της και τους στόχους της; Είναι κοντά σε αυτούς που πονούν, διψούν και η κοινωνία τους έχει ξεχάσει;
-Σε γενικές γραμμές γίνεται καλή προσπάθεια. Οι ανάγκες βεβαίως πολλαπλασιάζονται καθημερινώς με γεωμετρική πρόοδο. Κατά δύναμιν αγωνιζόμεθα να ανταποκριθούμε. Θα είναι όμως ουτοπία να πιστέψουμε ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε πλήρως και σε όλες. Τουλάχιστον ουδέποτε εφησυχάζομεν. Ζούμε πάντα στον κόσμο της πτώσεως. Όμως έχει ο Θεός!
* Η συνέντευξη δημοσιεύεται στο χριστουγεννιάτικο φύλλο (25/12/2008) της εφημ. "Ελευθερία" της Λάρισας (σελ. 1 και 9, http://www.eleftheria.gr/viewarticle.asp?aid=5116&pid=5)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου