Υποχρεωτικά τα Θρησκευτικά για τους Ορθοδόξους μαθητές, ανακαλούνται απαλλαγές

ΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ, ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ:

Υποχρεωτικά για τους Ορθοδόξους

μαθητές, ανακαλούνται απαλλαγές... *

* Αναμένεται η έκδοση σχετικής «οδηγίας» εκ μέρους του ΥΠΕΠΘ * Ενδυναμώνεται ο γνωσιολογικός χαρακτήρας του μαθήματος * Ικανοποίηση για τις εξελίξεις εκφράζει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο

Του Χάρη Ανδρεόπουλου *
xaan@theo.auth.gr


Αίσθηση, αναμφίβολα θετική, προκάλεσε στο χώρο των θεολόγων η προχθεσινή παρέμβαση του υπουργείου Παιδείας contra στην αντιδεοντολογική παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη ΣτΠ) σε θέμα της αρμοδιότητας του και συγκεκριμένα στο «καυτό» θέμα της ρύθμισης του ζητήματος των απαλλαγών από το θρησκευτικό μάθημα.

Η αξίωση του ΣτΠ να επεκταθεί το (ισχύον και εφαρμοζόμενο για αλλοθρήσκους και ετεροδόξους) δικαίωμα απαλλαγής και στους Ορθόδοξους μαθητές, ήταν, ως φαίνεται, η σταγόνα με την οποία ξεχείλισε το ποτήρι, αναγκάζοντας τον υπουργό Παιδείας, εν όψει βεβαίας, νέας χιονοστιβάδας αντιδράσεων του θεολογικού κόσμου, να βγεί, ουσιαστικά στην «αντεπίθεση» εγκαλώντας τον ΣτΠ για υπέρβαση των ορίων της θεσμικής του αρμοδιότητας.

Απ’ αυτή την αντιπαράθεση, προέκυψε και μια ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη αναφορικά με τη φυσιογνωμία και τον χαρακτήρα του μαθήματος, καθώς ξεκαθαρίσθηκε και μάλιστα από υπουργικών χειλέων ότι «το μάθημα των Θρησκευτικών δεν έχει ομολογιακό – κατηχητικό χαρακτήρα, αλλά είναι γνωσιολογικό, δηλαδή συμπεριλαμβάνει αναφορές όχι μόνο στην επικρατούσα θρησκεία, αλλά και σε άλλα δόγματα και θρησκείες», όπως γράφαμε κι’ εμείς σε πρόσφατα άρθρα μας στην «Ε» («Ο Γολγοθάς των Θρησκευτικών συνεχίζεται....», 3/8/2008, σελ.11, «Η αγωνία του θεολόγου», 17/8/2008, σελ. 6, κ.α.), όπως υποστήριζε το ίδιο το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο («Ερήμην του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου οι εγκύκλιοι για τα Θρησκευτικά», «Ε», 9/9/2008, σελ. 8) και ο Σύμβουλος του Π.Ι. δρ. Θεολογίας κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου («Αλλαγές στην ύλη, νέα βιβλία στο Λύκειο», «Ε», 21/10/2008, σελ. 8), κ.α.

Φυσικά, με τη παρέμβαση αυτή του κ. Στυλιανίδη ξεκαθαρίσθηκε και η σύγχυση για το ποιός έχει και ποιός δεν έχει δικαίωμα απαλλαγής: ο κ. υπουργός υπήρξε σαφέστατος, λέγοντας ότι «δικαίωμα εξαιρέσεως από το μάθημα έχουν οι αλλόθρησκοι ή ετερόδοξοι», ενώ «το μάθημα των Θρησκευτικών παραμένει υποχρεωτικό για όλους του Ορθοδόξους χριστιανούς μαθητές» (σ.σ.: Ολόκληρες οι ανακοινώσεις, τόσο του ΣτΠ, όσο και του ΥΠΕΠΘ στο ιστολόγιο της Ενωσης Θεολόγων ν. Λάρισας, http://theologylar.blogspot.com ).

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Τι σημαίνουν οι ανωτέρω δηλώσεις του υπουργού; Πολλά πράγματα:

* Πρώτον, ότι το υπουργείο Παιδείας αποδεχόμενο τις προτάσεις του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (τις οποίες δημοσιεύσαμε εν περιλήψει στην «Ε», 9/9/2008, σελ. 8) προσανατολίζεται σε μια προοπτική νέων οριζόντων για το θρησκευτικό μάθημα, για ένα μάθημα που θα είναι ανοικτό, πλουραλιστικό και με περιεχόμενο μορφωτικό – γνωσιολογικό. Και καθόλου τυχαία δεν είναι κατά τη γνώμη μας η αναφορά του υπουργού ότι «το θρησκευτικό μάθημα μπορούν να το παρακολουθήσουν και όσοι μη ορθόδοξοι των επιθυμούν». Υπενθυμίζουμε ότι υπέρ της άποψης για ένα θρησκευτικό μάθημα που θα απευθύνεται και θα ενδιαφέρει όλους τους μαθητές, έχουν ταχθεί, παρουσιάζοντας μάλιστα και το κατάλληλο θεωρητικό πλαίσιο, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (που αποτελεί τον θεσμοθετημένο επιστημονικό σύμβουλο του ΥΠΕΠΘ) και το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).

* Δεύτερον, και σε πρακτικό επίπεδο, οι προχθεσινές – εν είδει «εγκυκλίου» – δηλώσεις του κ. Στυλιανίδη σημαίνουν ότι, αφ’ ης στιγμής ξεκαθαρίσθηκε πως το θρησκευτικό μάθημα παραμένει υποχρεωτικό για τους Ορθοδόξους, θα πρέπει να ανακληθούν πάραυτα οι απαλλαγές που δόθηκαν από διευθυντές Γυμνασίων και Λυκείων σε Ορθοδόξους μαθητές (περί τις 10 απαλλαγές στη Λάρισα και κοντά στις 50 σ’ όλη τη Θεσσαλία). Η αναγκαιότητα αυτή προκύπτει από το περιεχόμενο του εγγράφου του υπουργού Παιδείας, το οποίο απευθύνεται μεν στον ΣτΠ, αλλά με τις διασαφηνίσεις του στέλνει μηνύματα σε πολλούς αποδέκτες (διευθυντές σχολείων που παραχωρούσαν απαλλαγές χωρίς φειδώ...), με ζητούμενο την εφαρμογή του νόμου.

«ΟΔΗΓΙΑ»

Να εκδώσει «οδηγία» με την οποία θα καλεί τους διευθυντές των σχολείων να ανακαλέσουν τυχόν αποφάσεις τους για παροχή δικαιώματος απαλλαγής απ’ το θρησκευτικό μάθημα σε Ορθοδόξους μαθητές, κάλεσε χθές το υπουργείο Παιδείας, ο Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, δρ. Θεολογίας, Σταύρος Γιαγκάζογλου.

Μιλώντας χθες (Παρασκευή, 21/11/2008, 6 - 7 μ.μ) στην εκπομπή «Θεολογία και Κοινωνία» του Ρ/Σ της Ι. Μητρόπολης Λάρισας (96,3 FM) και στο δημοσιογράφο – θεολόγο Χάρη Ανδρεόπουλο, το στέλεχος του τομέα Θεολόγων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, αφού εξέφρασε την ικανοποίησή του για το περιεχόμενο των δηλώσεων του υπουργού Παιδείας, ανέφερε ότι μετά την διασαφήνιση του ζητήματος, ότι για τους Ορθοδόξους μαθητές το μάθημα παραμένει υποχρεωτικό, οφείλουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ να εκδώσουν και αποστείλουν στις κατά τόπους Διευθύνσεις Β/θμιας και Α/βάθμιας εκπαίδευσης οδηγία εφαρμογής της εγκυκλίου περί απαλλαγών. Με την οδηγία αυτή θα πρέπει να διευκρινίζεται ότι οι Ορθόδοξοι υποχρεούνται να παρακολουθούν κανονικά τα Θρησκευτικά, όπως ακριβώς και τ’ άλλα μαθήματα και να καλούνται οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων να ανακαλέσουν τις τυχόν απαλλαγές που δόθηκαν σε Ορθοδόξους μαθητές.

Τέλος, ο κ. Γιαγκάζογλου εξέφρασε την απόλυτη ικανοποίησή του για τον, εκ μέρους του υπουργού, χαρακτηρισμό του μαθήματος ως «γνωσιολογικού» και όχι ως «ομολογιακού - κατηχητικού», υποστηρίζοντας ότι οι δηλώσεις αυτές ανοίγουν προοπτικές πολύ θετικές για το θρησκευτικό μάθημα, ως μορφωτικό αγαθό ιδιαίτερης γνωσιακής και παιδαγωγικής αξίας.

* O Xάρης Ανδρεόπουλος είναι δημοσιογράφος – θεολόγος ΑΠΘ, συνεργάτης του Ρ/Σ της Ι. Μητρόπολης Λάρισας (96,3 FM), της εφημ. "Ελευθερία", καθηγητής Β/βάθμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο και Λύκειο Αρμενίου) και Γ.Γ. της Ενωσης Θεολόγων ν. Λάρισας

* ΑΡΘΡΟ στην "Ελευθερία" της Κυριακής (23/11/2008, σελ. 16)