Δευτερολογία περί Nεοζηλωτισμού

Του Κώστα Νούση,

Φιλολόγου - Θεολόγου ΑΠΘ
Χάριν της αγάπης, της ελευθερίας του λόγου και της έμμεσης παράκλησης του κατ’ εμέ σπάνιου για τη θεολογική εμβρίθεια και προσφορά του στις μέρες μας θεολόγου κ. Ανδρεόπουλου θα δευτερολογήσω – απαντήσω σε μερικά σχόλια που έγιναν με αφορμή το άρθρο μου για το νεόκοπο φονταμενταλισμό. Θα ήθελα να εκφράσω αρχικά τη λύπη μου, διότι κάποιοι βρήκαν την ευκαιρία να εκβράσουν τη χολή - ζήλεια τους στον κ. Ανδρεόπουλο και να εξωτερικεύσουν φασιστικές νοοτροπίες άλλων εποχών, δυσφημίζοντας το όνομα του χριστιανού και δη του ορθόδοξου θεολόγου.

Θα ξεκινήσω με την αποκατάσταση της επιστημονικής αληθείας περί της ορολογίας. Ένας οιοσδήποτε επιστημονικός όρος (εδώ ο φονταμενταλισμός) μπορεί να μεταγραφεί σε κάθε άλλο επιστημονικό χώρο και πεδίο ασχέτως της προελεύσεώς του, αρκεί να επιτυγχάνει τον τεχνικό του σκοπό. Αναφορικά τώρα με το ποικιλότροπο υβρεολόγιο ενίων το μόνο που αποδεικνύει είναι η επιβεβαίωση των λόγων μου. Πρώτος εγώ θα ανακαλέσω αν μου γίνει μια συγκεκριμένη υπόδειξη και όχι όταν οι παρατηρήσεις στα λεγόμενά μου είναι σε επίπεδο ανώριμης συνθηματολογίας.

Επί της ουσίας τώρα: η παθογένεια του κάθε είδους ζηλωτισμού ερείδεται στο βασικό και

πρωτογενές πάθος της υπερηφανείας. Η υπεράσπιση του Θεού και της εκκλησίας μπορεί να γίνεται μόνο από «καθαρούς», όπως θεωρούν εαυτούς πλανώμενοι μερικοί, σε αντίθεση με τον «ακάθαρτο» και εκκοσμικευμένο κλήρο και λαό που δεν έχουν το ίδιο ποσό ευσέβειας. Τα αποτελέσματα της ψυχοπάθειας αυτής είναι οι εμμονές και η μανία καταδίωξης που οδηγούν μέχρι και το σχίσμα. Δυστυχώς καταφέρνει ο διάβολος να μας απομακρύνει από τη συναγωγή εις εαυτόν (=μετάνοια) προτρέποντάς μας σε δράσεις μη δοκιμασμένες στην ορθόδοξη παράδοση ως ασφαλείς δρόμοι προς τη σωτηρία. Η μεσσιανική νοοτροπία των οπαδών αυτών μιας θρησκειοποιμένης εκκλησίας μπορεί να ανήκει μόνο σε ανώριμους, πλανεμένους, αφελείς, επικίνδυνους ή και σχιζοφρενείς, αλλά όχι στον απλό και ταπεινό χριστιανό.
Οπαδοποίηση και γηπεδοποίηση των εκκλησιαστικών αγώνων οδηγεί μάλλον σε ψυχική εκτόνωση της άχαρης και ανούσιας ζωής πολλών και όχι στην επίλυση των προβλημάτων.

Σε τελική ανάλυση η υπεράσπιση του «αδύναμου» Θεού με ορατές ενέργειες είναι προτεσταντικής προελεύσεως, διότι αυτοί πιστεύουν ότι η σωτηρία εξαργυρώνεται και κατοχυρώνεται με χειροπιαστές αποδείξεις και έργα πίστης. Μάλλον αποδεικνύονται χαμένοι οι ασκητικοί αγώνες ερημιτών που άφησαν τα κοκαλάκια τους σε άνυδρους τόπους, άγνωστοι για πάντα σε όλους. Αυτοί ούτε ελεημοσύνες κάνανε ούτε διαμαρτυρίες κατά αιρετικών, όπως μερικοί αυτοδιορίζονται στις θέσεις αυτές των προασπιστών του Θεού. Καλύτερα να πιάναμε και εμείς μια ανάλογη πνευματική συχνότητα και ας μας έλεγαν και λίγο δειλούς και ριψάσπιδες οι αδερφοί μας, ο Θεός όμως θα χαιρόταν μάλλον. Εν ολίγοις λοιπόν οι ενέργειες αυτές μαρτυρούν την αγωνία κτήσης πνευματικής υπόστασης με υλικά (χονδροειδή και επικίνδυνα) μέσα και όχι με πνευματικά. Ίσως η αυταπάτη πως οι αγώνες αυτοί συνιστούν εχέγγυα σωτηρίας και ορθοδοξίας είναι μια απάτη δαιμονική που οδηγεί στην απώλεια ψυχών.

Και τι θα γίνουμε χωρίς βαρβάρους, αναρωτιέται ο ποιητής. Τι θα κάνουμε αν δε γίνει η ένωση των εκκλησιών και δεν έρθει εντός των ημερών ο αντίχριστος; Πώς θα καλύψουμε το πνευματικό μας κενό χωρίς αυτές τις «πνευματικά πικάντικες» προσδοκίες; Θα σας δυσαρεστήσω μάλλον με τον προφητικό λόγο του πατρός Ζωσιμά, του τελευταίου στάρετς της Όπτινα, που προείπε σε πνευματικό του τέκνο ότι δεν πρόκειται ποτέ να γίνει η ένωση των εκκλησιών μέχρι τη Δευτέρα παρουσία.

«Η Εκκλησία σώζει, δε σώζεται. Δεν έχουμε ανάγκη από μορφωμένους κληρικούς αλλά από αγίους». Είναι λόγια ρώσου επισκόπου ιερομάρτυρα επί κομμουνισμού. Αν μας διακατέχει το πνεύμα αυτό, τότε μάλλον θα πετύχουμε περισσότερα σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Εν κατακλείδι είναι προτιμότερο να μας «καταδικάσει» ο Χριστός που ακολουθήσαμε το δικό του παράδειγμα του πράου και ησύχιου βίου από τον ταραχώδη βίο των συγκρούσεων στις σύγχρονες εκκλησιαστικές αρένες, που επιμελώς κατασκευάζονται από δαίμονες και αυτόκλητους σωτήρες. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε και την πρόσφατη τοπική εκκλησιαστική διαμάχη, όπου κατέληξε σε Βατερλώ για όσους ονειρεύτηκαν την «κάθαρση» της εκκλησίας και την αποκατάσταση του εκκλησιαστικού δικαίου.

Λάρισα, 6/12/2009.