Αφανείς, γηγενείς, μακεδονομάχοι

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟΥΣ ΓΗΓΕΝΕΙΣ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΥΣ

Η ΦΕΤΕΙΝΗ 104η ΕΠΕΤΕΙΟΣ

ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

Αφανείς, αλλά ήρωες! *

* Ενα εξαιρετικό ιστορικό πόνημα το οποίο εκδόθηκε από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών

Του Χάρη Ανδρεόπουλου

Τιμώντας εμπράκτως τη φετεινή (104η) επέτειο του Μακεδονικού Αγώνα - η οποία τιμάται τη πρώτη Κυριακή, μετά την 13 Οκτωβρίου, ημέρα του μαρτυρικού θανάτου του μακεδονομάχου Παύλου Μελά, εν έτει 1904) - η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (Ε.Μ.Σ.) παρουσίασε τη συλλογική επιστημονική μελέτη «Αφανείς Γηγενείς Μακεδονομάχοι 1903 – 1913», η οποία εκπονήθηκε από πανεπιστημιακούς καθηγητές και κυκλοφόρησε, για λογαριασμό της Ε.Μ.Σ., από τις εκδόσεις «University Studio Press».

Η έρευνα στα αρχεία, συχνά άγνωστα, και στις διάσπαρτες, συνήθως δυσεύρετες, πηγές των πληροφοριών διήρκεσε πάνω από δύο χρόνια. Υπό την εποπτεία του εφόρου της Βιβλιοθήκης Ιωαν. Κολιόπουλου, καθηγητή της Νεώτερης Ιστορίας στο ΑΠΘ και την άοκνη επιμέλεια του Ιακ. Μιχαηλίδη, επίκουρου καθηγητή της Νεώτερης Ιστορίας στο ΑΠΘ, εργάσθηκαν σκληρά οκτώ ειδικοί επιστήμονες ερευνητές και το τελικό αποτέλεσμα έγραψε ο ιστορικός Κων. Παπανικολάου.

Για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά, μετά ένα αιώνα σιωπής, έρχονται στη δημοσιότητα οι γηγενείς Μακεδόνες αγωνιστές, μάρτυρες και ήρωες του επικού εκείνου αγώνα για την υπεράσπιση της γενέτειράς τους Μακεδονίας, της ιδιοπροσωπίας τους και της εθνικής ελληνικής ταυτότητάς τους. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι γηγενείς παρέμεναν έως σήμερα αφανείς. Απογράφονται συστηματικά σε 465 πόλεις, κώμες και χωριά της Μακεδονίας περισσότεροι από τρεις χιλιάδες. Τα ονόματα δημοσιεύονται κατ’ αλφαβητική σειρά, κατά νομό και τόπο, με σύντομες πληροφορίες για τη δράση του καθενός και παραπομπή στην πηγή των πληροφοριών. Έτσι, η Μακεδονία και η επιστήμη της Ιστορίας αποκτούν ένα εύχρηστο και πλήρως τεκμηριωμένο επίτομο Λεξικό των Αφανών Γηγενών Μακεδονομάχων, το οποίο αποτελεί πολύτιμη συνεισφορά στην ιστορική αλήθεια, στην επιστημονική έρευνα και στην κληρονομιά των μακεδονικών οικογενειών και χωριών.

* Προλογίζοντας το βιβλίο ο παλαίμαχος δημοσιογράφος – ιστορικός και πρόεδρος της Ε.Μ.Σ. Νικ. Μέρτζος γράφει ότι "ο Μακεδονικός Αγώνας, ο οποίος υπήρξε αυθόρμητος, αυτοφυής και αυτοθυσιαστικός, παρασιωπήθηκε και παραποιήθηκε όσον ουδείς άλλος επί τόσον πολύν καιρό από το επίσημο κράτος και τη πρωτεύουσά του – το κέντρο όλων των αποφάσεων. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους οι γηγενείς Μακεδόνες ήρωες και μάρτυρες του αγώνα, βυθίσθηκαν», όπως υπογραμμίζεται, «στη λησμονιά και, μετά έναν αιώνα, αφέθηκαν άγνωστοι έως και τις μέρες μας. Έτσι, παρ’ όσα πλούσια πράγματι δημοσιεύματα επακολούθησαν συν τω χρόνω, αργά, η ανθρωπογεωγραφία του αγώνος παραμένει ανολοκλήρωτη. Έτσι, όμως», επισημαίνει ο πρόεδρος της Ε.Μ.Σ., «εμπεδώνεται η ψευδής εντύπωση ότι ο Μακεδονικός Αγώνας υπήρξε δήθεν υπόθεση σχετικά ολίγων που οι περισσότεροί τους μάλιστα ανήλθαν στη Μακεδονία από την λοιπή Ελλάδα και αγωνίσθηκαν για τη Μακεδονία και για τους Μακεδόνες ερήμην σχεδόν των Μακεδόνων!».

Μιλώντας έξω απ’ τα δόντια, ο κ. Μέρτζος τονίζει ότι «αυτή η εντύπωση απέχει έτη φωτός από την αλήθεια....», καλώντας Ελληνες και ξένους ιστοριογράφους να αναδείξουν την κυριαρχική, αλλά αποσιωπούμενη, προσφορά των γηγενών Μακεδόνων, αναδεικνύοντας, επιτέλους, εν ονόματι της αληθείας, τη θυσία και μαρτυρία των γηγενών, των ντόπιων Μακεδόνων, τον αγώνα που έδωσαν, πρωτοστατώντας – αυτοί, οι αφανείς μακεδόνες ήρωες, και όχι άλλοι, της λοιπής Ελλάδος – να παραμείνει η ιερή μακεδονική γη, γη της Ελλάδας. Εκπληρώνοντας αυτό το οφειλόμενο χρέος προς τους αφανείς ντόπιους μακεδονομάχους η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών μας χαρίζει αυτό το εξαιρετικό, επιστημονικό πόνημα. Ο,τι καλύτερο για μια επέτειο, ως τιμή στην ιερή μνήμη των αφανών ηρώων του Μακεδονικού Αγώνα.

* ΑΡΘΡΟ στην "Ελευθερία της Δευτέρας" (13/10/2008, σελ. 4)